POGODA

Reklama


Wydarzenia

Dr Józef Pluciñski • Poniedzia³ek [28.02.2011, 00:49:05] • ¦winouj¶cie

Motocyklowe ¦winouj¶cie

Motocyklowe ¦winouj¶cie

Pami±tkowa plakieta motocyklowego crossu w ¦winouj¶ciu, 1926 r.(fot. Archiwum autora )

Wieloletnie zainteresowanie dziejami naszego miasta i zwi±zane z tym szperania w archiwach oraz kontakty z innymi mi³o¶nikami historii, owocuje nieraz niezmiernie ciekawymi odkryciami. Przed kilku laty zainteresowa³a mnie dos³ownie jednozdaniowa informacja o budowanych w ¦winouj¶ciu motocyklach.

Przez wiele lat, przy ka¿dej okazji ³owi³em nawet drobne informacje dotycz±ce tego tematu, pod lupê bra³em zdjêcia, szukaj±c informacji fotograficznych. W efekcie pouk³ada³y siê te odpryski w ciekawy przyczynek do dziejów miasta i motoryzacji, który chcê czytelnikom zaprezentowaæ. Jak zawsze, nieco podk³adu historycznego.

Po I wojnie ¶wiatowej, ¦winouj¶cie do¶æ szybko otrz±sa³o siê z uci±¿liwo¶ci wojennych, staraj±c siê o przywrócenie pozycji czo³owego w Niemczech nadmorskiego kurortu. Po do¶wiadczeniach lat przedwojennych, zdawano sobie sprawê, ¿e dla osi±gniêcia tej pozycji sam nadmorski piasek i uroda pla¿y nie wystarcz±, ¿e go¶ciom, szczególnie tym zamo¿nym, nale¿y proponowaæ co¶ wiêcej. Takim magnesem by³a m.in. mo¿liwo¶æ uprawiania sportu i ogl±dania imprez sportowych. Do najbardziej widowiskowych, a bardzo popularnych, nale¿a³ wówczas tenis, zawody hippiczne, ¿eglarstwo i wówczas nowo¶æ - siê sport motocyklowy. W ten sposób w pocz±tkach lat 20-ych ubieg³ego wieku ¦winouj¶cie by³o jednym z licz±cych siê o¶rodków uprawiania sportu motorowego.

Jak zawsze, za ka¿dym dzia³aniem kryje siê pasja i dzia³anie ludzi. Owa motoryzacyjna kariera miasta zwi±zana by³a bez w±tpienia z faktem zamieszkania tu dwóch m³odych, bardzo zdolnych a rzutkich in¿ynierów mechaników, nosz±cych nazwiska Markardt i Winter. Ci dwaj m³odzi ludzi, wspólnie za³o¿yli wytwórniê rowerów i motocykli, które zreszt± sami konstruowali. Konstrukcja motocykla, bardzo jak na owe lata udana, nosi³a nazwê „MAWI” stanowi±c± skrót nazwisk swych konstruktorów.

Motocyklowe ¦winouj¶cie

Reklama ¶winoujskiej wytwórni motocykli MAWI zamieszczona w dzienniku „Swinmünder Zeitung” z 1924 r.(fot. Archiwum autora )

Pierwsze egzemplarze to by³y w gruncie rzeczy rowery z dodatkowym napêdem. Maszyny, które okre¶liæ mo¿emy mianem lekkiego motocykla, no mo¿e motoroweru, zbudowano oko³o 1922 roku. By³y one, jak na owe czasy bardzo nowoczesne, napêdzane jednocylindrowym dwusuwowym silnikiem o pojemno¶ci skokowej ok. 150 ccm, i mocy 1,5 KM. Dwuosobowy motocykl posiada³ mocn± ramê typu rowerowego z doln± belk± okalaj±c± silnik, zbiornik paliwa podwieszony pod ram± i pasowy napêd tylnego ko³a. Posiada³ te¿ sprzêg³o specjalnej konstrukcji, ze zdawczym ko³em pasowym o zmiennej ¶rednicy, bêd±ce namiastk± skrzyni biegów. By³ to wiêc ju¿ pojazd, który ¶mia³o mo¿na by³o nazwaæ motocyklem. Wytworzono ich mo¿e kilkaset zaledwie sztuk, a warsztat, w którym cha³upnicz± metod± tego dokonano, mie¶ci³ siê tu¿ przy dawnej odlewni na ulicy Karsiborskiej.

Motocyklowe ¦winouj¶cie

Wytworzony w ¦winouj¶ciu motocykl MAWI na zdjêciu z 1929 roku.(fot. Archiwum autora )

Zachowany, byæ mo¿e jedyny egzemplarz motocykla MAWI, mia³em okazjê ogl±daæ w pracowni konserwacyjnej Muzeum Techniki w Berlinie, przed kilkunastu laty. Pokazany mi wtedy egzemplarz, by³ w op³akanym zaiste stanie i szczerze mówi±c pokazuj±cy mi go pracownik muzeum, nie do koñca by³ przekonany, czy jest to faktycznie motocykl rodem ze ¦winouj¶cia, czy z wytwórni DKW. W warsztacie MAWI, wytwarzano te¿ w³asnej konstrukcji rowery.

Ale nie tylko konstruowanie i produkcja motocykli, by³a ich pasj±. Konstruktorzy, przy wspó³udziale kilku miejscowych fanatyków motocykli, stali siê organizatorami miejscowego zwi±zku motocyklistów, a tak¿e naturalnie pierwszych rajdów i crossów. Od tego ju¿ by³a bliska droga do podjêcia siê przez ¦winouj¶cie organizacji imprezy ciekawszej, a mianowicie Miêdzynarodowego Wy¶cigu Motorowego nazywanego w skrócie Pucharem Kurortów. Pierwsze zawody rozegrane zosta³y w 1924 r., przy udziale oko³o 120 zawodników ze wszystkich niemal pañstw nadba³tyckich. Krótka informacja o trasie owego crossu. Start nastêpowa³ przy obecnym przej¶ciu granicznym na Ahlbeck potem trasa prowadzi³a w kierunku na Zirchow, Garz i znów w kierunku ¦winouj¶cia.

Po przejechaniu przez obecn± Grunwaldzk±, Konstytucji 3 Maja i Wojska Polskiego nastêpowa³o zamkniecie pêtli licz±cej oko³o 17 km. Ca³y cross zamyka³ siê piêciokrotnym przejechaniem owej trasy.

Motocyklowe ¦winouj¶cie

Start do motocrossu w 1926 roku. (fot. Archiwum autora )

Impreza ¶ci±ga³a du¿± liczbê mi³o¶ników tej nowej wówczas a bardzo widowiskowej dyscypliny. Wzd³u¿ ca³ej trasy ustawia³o siê tysi±ce widzów. Na impreze ¶cigali do ¦winouj¶cia nawet tak znakomici mi³o¶nicy tego sportu jak ksi±¿ê Zygmunt Pruski oficjalny nastêpca tronu nie istniej±cego ju¿ wówczas Cesarstwa Niemieckiego. Oczywi¶cie, jego obecno¶æ przysparza³a imprezie splendoru i stanowi³a magnes dla setek snobów z ca³ych Niemiec. Ów wy¶cig motorowy w ¦winouj¶ciu rozgrywano do 1926 r.

Motocyklowe ¦winouj¶cie

Medal wybity w 1925 r. dla upamiêtnienia motocrossu w 1925 r. (fot. Archiwum autora )

Tak pomy¶lnie rozwijaj±ca siê produkcja motocykli jak i crossowa kariera miasta przerwana zosta³a gwa³townie. W czasie rozgrywanych w 1926 roku zawodów motocyklowych zgin±³ wspomniany konstruktor motocykli i jeden z animatorów imprezy Markardt. W rok po jego ¶mierci imprezê przeniesiono do Ko³obrzegu, ale tam nie przyjê³a siê i mo¿na powiedzieæ, ¿e zgas³a. Wytwórnia MAWI przesta³a równie¿ istnieæ. Rozwój du¿ych, fabrycznych wytwórni motocykli DKW czy NSU z sieci± sprzeda¿y, marketingiem i serwisem na terenie ca³ych Niemiec nie da³ szans utrzymania siê ma³ej wytwórni motocykli.

Motocyklowe ¦winouj¶cie

Parada w 100 – lecie ¶winoujskiego uzdrowiska, 1924 r.(fot. Archiwum autora )

Ówczesna wytwórnia motocykli by³a przedmiotem dumy mieszkañców. Dano temu wyraz podczas wielkiej parady zorganizowanej w ¦winouj¶ciu w 1924 r. w setn± rocznicê powstania uzdrowiska. Na wozie ci±gnionym przez konia pokazywano jak to na burcie napis g³osi³ wytwory „ Najm³odszego przemys³u ¦winouj¶cia” a mianowicie rower i motocykl z wytwórni MAWI.

¼ród³o: www.iswinoujscie.pl


komentarzy: 28, skomentuj, drukuj, udostêpnij

Twoim Zdaniem

Dodaj Komentarz

Dodaj±c komentarz akceptujesz
Regulamin oraz Politykê prywatno¶ci.

Zauwa¿y³e¶ b³±d lub komentarz niezgodny z regulaminem?
 
Ogl±dasz 1-25 z 28

Go¶æ • Niedziela [06.03.2011, 20:02:27] • [IP: 92.42.112.***]

ha ha ha ha ha ha ha...

Go¶æ • Niedziela [06.03.2011, 20:01:27] • [IP: 87.207.175.***]

Mieszkam daleko ale urodzi³em siê i wychowa³em w tym mie¶cie. Z niecierpliwo¶ci± czekam na taki projekt !

Go¶æ • Niedziela [06.03.2011, 14:30:03] • [IP: 80.245.180.**]

z checia przylacze sie do projektu - Stare Swinoujscie..

SGM • Sobota [05.03.2011, 20:22:40] • [IP: 80.245.182.***]

Ok dziêkuje zapisa³em

J. Pluciñski • Sobota [05.03.2011, 16:58:57] • [IP: 80.245.191.***]

Do Pana SGM. Mój adres to: ajax13@uznam.net.pl Dziêkujê za gotowo¶æ w³±czenia sie w bardzo dobry projekt. Pozdrawiam. J.P.

Go¶æ • Sobota [05.03.2011, 16:41:45] • [IP: 80.54.123.**]

wspanialy artykul

SGM • Sobota [05.03.2011, 12:07:57] • [IP: 80.245.182.***]

Panie Józefie mo¿na, maila do Pana prosiæ chcia³em podes³aæ kilka koncepcji odno¶nie zrobienia stronki (portalu) Stare ¦winouj¶cie. Pozdrawiam wszystkich pasjonatów ¦-cia !!

Go¶æ • Sobota [05.03.2011, 09:54:50] • [IP: 95.129.226.**]

Dziêkujey Panie Józefie.

Go¶æ • Pi±tek [04.03.2011, 15:09:52] • [IP: 88.156.233.***]

miodzio Panie Józefie..miodzio!

Go¶æ • Czwartek [03.03.2011, 21:03:08] • [IP: 80.55.147.**]

Dobra lekcja historii pozdrawiam Pana Pluciñskiego

Go¶æ • Czwartek [03.03.2011, 14:34:53] • [IP: 188.33.23.***]

Zmieni sie Prezydent bedzie innaczej. Narazie trzeba czekaæ a¿ zdech... Mo¿e bed± lepsze czasy

Go¶æ • ¦roda [02.03.2011, 09:26:47] • [IP: 92.42.113.***]

Pamiêtam ten wy¶cig na ul.¯eromskiego-Sienkiewicza. Szkoda, ¿e nie ma po nim ¿adnych fotek. Ale to by³y czasy " z³ej komuny". Teraz to mamy imprezy. Namioty z browarem i Karuzlê Cooltury

Go¶æ • ¦roda [02.03.2011, 07:43:35] • [IP: 92.42.117.**]

To nie kwestia teraz - kiedy¶. Wówczas motocykle by³y powszechniejsze i produkowane w wielu malutki zak³adzikach. W ¦winouj¶ciu by³y dwa zak³ady sk³adaj±ce motory, ale ju¿ w Szczecinie takich zak³adów by³o ponad 10. Wiêkszo¶æ pad³a w latach 30., kiedy rynek zdominowali duzi producenci - NSU, DKW, BMW itp, a upadek ma³ych przyspieszy³ Wielki Kryzys.

Go¶æ • Wtorek [01.03.2011, 23:10:13] • [IP: 217.97.193.***]

a teraz?? ------nic siê nie op³aca!! :-) :-))

Go¶æ • Wtorek [01.03.2011, 18:20:35] • [IP: 92.42.117.**]

Tu jest, chyba jedyny dostêpny w sieci, rysunek motocykla Rupp: nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Rupp_500_cc_193
1.jpg

Go¶æ • Wtorek [01.03.2011, 18:12:40] • [IP: 92.42.117.**]

Piêkny artyku³, ale nie pe³ny. MAWI produkowa³a nie motocykle a motorowery i tak te¿ klasyfikowane je przed wojn±. By³a natomiast w ¦winouj¶ciu tak¿e fabryka która produkowa³a ju¿ prawdziwe motocykle i nazywa³a siê Rupp Motorrad AG, adres: Grüne Fläche, Swinemünde

Go¶æ • Wtorek [01.03.2011, 16:55:13] • [IP: 88.156.235.***]

czyli tradycje motocyklowe mamy w naszym miescie dlugie :-)))

Go¶æ • Wtorek [01.03.2011, 15:57:26] • [IP: 83.21.134.**]

do 234...By³a wtedy taka moda w¶ród motocyklistów Dodawano eteru i oleju rycynowego st±d ten zapach, niektórzy zdejmowali t³umiki a to w dwu taktach nic nie dawa³o bo t³umik stanowi tz. rezonator i poza ha³asem tylko zmniejsza moc i zwiêksza zu¿ycie paliwa. Przy cztero taktach to minimalnie zwiêksza moc.Mam nadziejê ¿e wyja¶ni³em sk±d ten zapach.

Go¶æ • Wtorek [01.03.2011, 15:13:12] • [IP: 64.12.117.**]

W latach 70 krecono film wojenny na ul.Kollataja robili go ludzie ze Swinoujscia amatorzy pamietam motory niemieckie i polskie Junaki a na nich Niemcy zdobywali kiosk Pana Krzyka

Go¶æ • Wtorek [01.03.2011, 14:02:48] • [IP: 88.156.234.***]

W pierwszej po³owie 60 lat na ul.¯eromskiego-Sienkiewicza by³ organizowany wy¶cig motocyklowy.Co¶ wspania³ego! Nie wiem na jakim paliwie wtedy jezdzili ale zapach spalin by³ fenomenalny.¦cigali siê na Junakach, by³y 2 b. g³o¶ne skutery czeskie i jakie¶ inne marki. By³em wtedy ma³ym ch³opcem i tyle pamiêtam.

Go¶æ • Wtorek [01.03.2011, 09:11:01] • [IP: 93.94.184.**]

SUPER ARTYKU£ bardzo interesuj±cy, pamiêtam jak w ¦winouj¶ciu by³y zloty motocyklowe na przeciwko promów bielik by³a du¿a polana i w³a¶nie tam nie pamiêtam dok³adnie czy zaczyna³y siê czy koñczy³y zreszt± w tedy by³em ma³ym ch³opcem frajda by³a niez³a, byæ mo¿e pan to pamiêta i opisze chêtnie poczyta³ bym na ten temat :-)

Go¶æ • Wtorek [01.03.2011, 08:04:49] • [IP: 80.245.180.**]

Jak zwykle bardzo ciekawy artyku³ P.Plucinskiego.Pozdrawiam Serdecznie.A czy co¶ moze wiadomo w sprawie strony www.stare swinoujscie ?

Andrzej • Poniedzia³ek [28.02.2011, 19:53:09] • [IP: 46.112.34.***]

Bardzo ¶wietny artyku³, zreszt± jak i inne dotycz±ce historii naszego miasta.Pozdrowienia dla autora.

Go¶æ • Poniedzia³ek [28.02.2011, 18:43:24] • [IP: 95.129.226.**]

Pozdrowiernia dla cz³onków Klubu Turystyki Motorowej BRYZA !

pancur • Poniedzia³ek [28.02.2011, 15:33:18] • [IP: 80.245.186.***]

Pozdrowienia dla pana Rados³awa Gajcy. Kiedy kolejny zlot Junaka w ¦winouj¶ciu?

Ogl±dasz 1-25 z 28
■ Wiesz o czym¶ o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wy¶lij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czym¶ o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wy¶lij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czym¶ o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wy¶lij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czym¶ o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wy¶lij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czym¶ o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wy¶lij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czym¶ o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wy¶lij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czym¶ o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wy¶lij mms na numer 602 657 344
■ Posiedzenie Komisji Zdrowia i Spraw Spo³ecznych zosta³o odwo³ane. O nowym terminie zostan± Pañstwo powiadomieni. Z powa¿aniem Grzegorz Koss Przewodnicz±cy Komisji Zdrowia i Spraw Spo³ecznych ■ Rok temu, 24 marca, tragiczne wydarzenie wstrz±snê³o mieszkañcami: ¶mieræ trzynastoletniego ucznia Szko³y Podstawowej nr 6 (przy ulicy Ko¶ciuszki) pozostaje zagadk±, budz±c pytania o bezpieczeñstwo i sprawiedliwo¶æ. Trzy tygodnie przed tym nieszczê¶liwym porankiem, ch³opiec do¶wiadczy³ przemocy ze strony kolegi z klasy na terenie dawnej "Penelopy", zdarzenie to zosta³o zarejestrowane przez kamery. Bójkê ogl±da³o i nagrywa³o wielu uczniów. Nastêpstwa tego zdarzenia by³y na tyle powa¿ne, ¿e matka ch³opca zdecydowa³a siê na wyjazd do Szczecina na wykonanie tomografii komputerowej g³owy dziecka. Lekarz wyda³ za¶wiadczenie zwalniaj±ce 13-latka z zajêæ wf. Ch³opiec nadal siê ¼le czu³. ■ Linie 5 i 5T wracaj± na sta³± trasê "Komunikacja Autobusowa” Sp. z o.o. informuje, ¿e od pi±tku 22 marca 2024 r.: · linie 5 i 5T wracaj± na sta³± trasê w zwi±zku z otwarciem ul. Mostowej dla ruchu pojazdów samochodowych, · tymczasowa linia 5O przestanie kursowaæ, · rozk³ady jazdy dostêpne bêd± na stronie: www.ka.swinoujscie.pl Szczegó³owych informacji udziela ca³odobowo dyspozytor Spó³ki pod numerami telefonów: 91 321 45 40 lub 797 403 504. Zachêcamy pasa¿erów o dokonywanie zakupu biletów i karnetów: · z wykorzystaniem aplikacji GoPay, mPay; · poprzez kasowniki – biletomaty do p³atno¶ci bezgotówkowych; · w wyznaczonych punktach sprzeda¿y biletów ■ Od teraz w nocy za dy¿ur aptek uwa¿ane s± te pe³nione przez kolejne 2 godziny zegarowe miêdzy 19:00 a 23:00. Zarz±dzeniem Prezydenta Miasta ¦winouj¶cie Nr 168/2024 z 11 marca 2024 roku okre¶lono, ¿e dy¿ury w porze nocnej na terenie miasta w 2024 roku w godzinach 21:00 – 23:00, bêd± pe³nione przez Aptekê „Centrum Zdrowia” przy ul. Grunwaldzka 21, zaczynaj±c od 16 marca 2024 roku ■ Kradzie¿ aut w Polsce w 2023 to wzrost prawie 36 proc. do poprzedniego roku ■ Premier Donald Tusk po ujawnieniu przez "Newsweeka" nieprawid³owo¶ci w Collegium Humanum zarz±dzi³ przyjrzenie siê dyplomom kandydatów do spó³ek Skarbu Pañstwa. Nikt z dyplomem tej uczelni nie ma szans na stanowisko. W¶ród polityków i dzia³aczy obecnej wiêkszo¶ci rz±dz±cej zaczê³o siê ukrywanie zwi±zków z Collegium Humanum ■ W sobotê, 2 marca, oko³o godziny 18:00, na ogrodach dzia³kowych, wjazd na koñcu ulicy Krzywej, dosz³o do brutalnego ataku na kobietê. Zdarzenie mia³o miejsce kilkadziesi±t metrów za ¶wietlic± ogródków dzia³kowych. Ofiara, która dozna³a obra¿eñ g³owy oraz klatki piersiowej, zosta³a niezw³ocznie przewieziona do szpitala w ¦winouj¶ciu. Niestety, mimo usilnych starañ, kobieta zmar³a ■ Dostali¶my list od Mieszkañca Ognicy na temat remontu ulicy Mostowej. "Witam serdecznie Panie redaktorze. Zwracam siê z pro¶b± o zainteresowanie remontem ulicy Mostowej. W ci±gu tej drogi wystêpuje mostek na rzece Ognica. Mostek jest w stanie agonalnym. Odpowiada za odwodnienie znajduj±cych siê w oko³o ³±k, pastwisk. Z obserwacji wynika ¿e firma, która wykonuje remont nie zamierza poprawiæ naprawiæ zapadniêty mostek i dziêki temu udro¿niæ przep³yw wody. Wprost przeciwnie w wyniku zagêszczania ziemi i t³ucznia betonowego przepusty pod mostkiem s± coraz bardziej zag³êbiane. Je¶li tak ma wygl±daæ remont to lepiej by³oby nie ruszaæ tej drogi. Proszê o zainteresowanie. Pozdrawiam. Mieszkaniec Ognicy." ■ Jaros³aw Siergiej nowym prezesem Zarz±du Morskich Portów Szczecin i ¦winouj¶cie. Spó³ka Zarz±d Morskich Portów Szczecin-¦winouj¶cie jest odpowiedzialna za zarz±dzanie dwoma wa¿nymi portami w województwie zachodniopomorskim. Port w Szczecinie oraz port w ¦winouj¶ciu odgrywaj± kluczow± rolê w obs³udze morskiego transportu towarowego ■ W ¶rodê w Bibliotece Narodowej w Warszawie og³oszono wyniki 22. konkursu o Nagrody „Magazynu Literackiego KSI¡¯KI”. Jednym z laureatów zosta³ Jaros³aw Molenda i jego ksi±¿ka „Nienacki. Skandalista od Pana Samochodzika”, któr± opublikowa³o Wydawnictwo Prószyñski i S-ka. ■ Projekt pod wod±: Dlaczego Park Zdrojowy w ¦winouj¶ciu nie wytrzyma³ deszczu? Park Zdrojowy w ¦winouj¶ciu jest znanym miejscem wypoczynku i rekreacji. Obszar pomiêdzy ulicami Sikorskiego a Chrobrego zosta³ zalany wod±, co stanowi znaczny problem dla terenu, który jeszcze niedawno przechodzi³ proces rewitalizacji. Ostatni, trzeci etap renowacji mia³ na celu odnowienie i przywrócenie blasku tej zielonej przestrzeni. Jednak pomimo zapewnieñ o kompleksowym podej¶ciu do projektu, dzisiaj widoczne s± powa¿ne niedoci±gniêcia. Brak odpowiedniego systemu odwodnienia jest najbardziej widoczny w chwili, gdy deszcz pada; nie musz± to byæ ulewy, aby teren parku zamieni³ siê w rozlewisko ■ W ostatni weekend (3,4 luty) zespo³y ratownictwa medycznego udziela³y pomocy 18 razy. By³y to wezwania do zaburzeñ i problemów kardiologicznych, zas³abniêæ, duszno¶ci, infekcji, krwawienia z przewodu pokarmowego, udaru, jednego zdarzenia drogowego i z³ego samopoczucia ■