POGODA

Reklama


Wydarzenia

Dr Józef Pluciński • Poniedziałek [18.07.2011, 09:08:00] • Świnoujście

Latarnie morskie Świnoujścia

Latarnie morskie Świnoujścia

Poprzedniczka świnoujskiej latarni morskiej, wzniesiona w 1828 r., rycina Rosmäslera, 1837 r.(fot. Archiwum autora )

Zgodnie z zapowiedzią sprzed tygodnia zmieniam na okres lata tematykę i zapoczątkowuje cykl tematów bardziej „urlopowych”, które zainteresują być może także naszych sezonowych gości a mieszkańcom miasta i miłośnikom jego historii przypomną ciekawe sprawy i zdarzenia z przeszłości. Na początek trochę o tej „najpiękniejszej” czyli o latarni morskiej.

„Spis świateł i sygnałów nawigacyjnych”, jedna z najważniejszych pomocy nawigacyjnych dla żeglarzy, przedstawia jej charakterystykę z właściwą sobie lakonicznością, w kilku rubrykach. „Położenie: Świnoujście, na E brzegu Świny; szerokość północna 54º 24’ ; długość wschodnia 14º 17’ ; charakterystyka świateł : przerywane, białe, czerwone; przerwa 1 sek., światło 4 sek., okres świecenia 5 sek.; wysokość światła nad wodą 68 m.; zasięg światła białego 25 mil morskich, czerwonego 9 mil „ W opisie znajdujemy też notatkę o treści: żółta, okrągła wieża, na dwupiętrowym, czerwonym budynku. A potem są jeszcze podane sektory, w jakich światło jest widoczne. I to wszystko, bo też więcej żeglarzowi nie potrzeba, by skorzystać z dobrodziejstwa, jakim był przez wieki najważniejszy morski drogowskaz – latarnia morska .
Ta najbliższa nam, świnoujska, wrosła na stałe w obraz miasta i nasz, mieszkańców krajobraz sentymentalny; stanowi też znaczący fragment historii Świnoujścia morskiego. Ale nie jest to pierwsza latarnia u ujścia Świny.
Na Warszowie, w pobliżu szkoły, rośnie potężny dąb szypułkowy o obwodzie 5,5 m., uznany za pomnik przyrody. Jego wiek, znawcy oceniają na około 500 lat. Zgodnie z legendą, nosi on nazwę „dębu latarników” i stanowi jedną z miejscowych atrakcji turystycznych. Według starego przekazu, pod tym właśnie drzewem odpoczywali niegdyś latarnicy utrzymujący światło sygnalizacyjne na wschodnim brzegu ujścia Świny, czyli w Chorzelinie nazywanym też Osternothafen, osadzie leżącej niegdyś na północ od Warszowa. Rolę pierwszej latarni pełniło ogromne ognisko, palone na nadbrzeżnej, wysokiej wydmie i widoczne z morza. Zadaniem latarnika było zapewnienie stałej gotowości stosu i utrzymywanie ognia nocą. W praktyce, oznaczało to moc pracy, by w ciągu dnia uzbierać lub narąbać dużą ilość suchych drew w okolicznych lasach. Tego na szczęście nie brakowało, bo wówczas, właściwie cała wyspa Wolin porośnięta była wielką puszczą, która była ulubionym terenem łowieckim książąt pomorskich. A wracając do latarników; ci po trudach całodziennej pracy, pod owymi pięknymi rozłożystymi dębami zażywali ponoć odpoczynku. Kto wie, może i tak było.

Latarnie morskie Świnoujścia

Model pierwowzoru latarni morskiej, jak przypuszczalnie istniała na wschodnim brzegu ujścia Świny.(fot. Archiwum autora )

Po pewnym czasie ten bardzo prymitywny i trudny do utrzymania sposób oznakowania nawigacyjnego, został zastąpiony systemem nowszym. Niemiecki historyk Raumer, zajmujący się dziejami żeglugi bałtyckiej podaje, powołując się na wcześniejsze przekazy, że już w 1692 roku istniała latarnia, a właściwie stawa świetlna, umiejscowiona na wschodniej stronie ujścia Świny, na wzgórzu Tonnerberg. Jaką technikę oświetlenia stosowano, jaka był wielkość urządzenia i zasięg światła, zapiski nie podały.
Minęły lata. U ujścia Świny, decyzją panujących w pruskim państwie, zaczęto budować port, pogłębiać i wytyczać nowy tor wodny; zamknięto stare, wschodnie ujście. Zaroiło się na brzegu wschodnim od robotników, na zachodnim zaś, zwolna, na piaszczystych wydmach, powstawały niepozorne domy przyszłego miasta. Prace postępowały raz lepiej, raz gorzej, jako że budowie nie sprzyjały częste wojny i kaprysy przyrody. Ale życie ma swoje prawa, a jak mawiali Rzymianie „Navigare necesse est ...”. Pojmowano więc niezbędne działania, by trudny nawigacyjny szlak przez Świnę poprawić, jako że wśród kapitanów statków, cieszył się on zasłużenie kiepską opinią. Zorganizowano więc, już w połowie XVIII wieku służby pilotowe, a na podejściu do Świnoujścia i na torze wodnym do Szczecina ustawiono niezbędne pławy i stawy.

Latarnie morskie Świnoujścia

. Przypuszczalny wygląd „ Leuchtbude”, prowizorycznej latarni wzniesionej w 1805 r. u ujścia Świny.(fot. Archiwum autora )

Jak wynika z przekazów niemieckich historyków, już wiosną 1805 roku, na wschodnim brzegu Świny zapalono prymitywna latarnię morską, określaną jako „Leuchtbude”. Była to konstrukcja drewniana, niezbyt wysoka ( 6 m. ), ale wyposażona już w lampę w której palono olej rzepakowy i w system luster, dający konieczną wiązkę światła. Pełniła ona swoją służbę blisko 23 lata, do 1828 roku.

Latarnie morskie Świnoujścia

Plan portu w Świnoujściu, 1828 r.(fot. Archiwum autora )

W tym to roku, w jej miejsce, orientacyjnie na ówczesnym skraju wschodniego falochronu, ustawiono kolejną latarnię, już znacznie większą, wysokości około 13 metrów. Projektantem jej był znany berliński budowniczy Schinkel, kosztowała zaś około 8000 ówczesnych marek, a więc sporo. Jej charakterystyczna sylwetka zakończona szpiczasta stalową wieżyczką, przypadła bardzo do serca mieszkańcom Świnoujścia. Popularnie nazywano ją już to „Mysia wieżą”, już to „Czarną wdową”. Jej wyobrażenie sporządził przepięknie współczesny jej grafik Rosmäsler. Jej pełen wdzięku kształt pokazuje fot.1. Stała ona przed skrajem wschodniego falochronu aż do 1910 roku, kiedy to rozebrano ją w związku z przebudową i instalowaniem stanowisk artylerii.

Latarnie morskie Świnoujścia

Poprzedniczka świnoujskiej latarni, stawa świetlna ze wschodniego falochronu Ryc. Locja Bałtyku , XIX w.(fot. Archiwum autora )

Dodać należy, że na wschodnim molo ustawiono jeszcze dodatkowo, stawę kierunkową, skoordynowana z inną stojącą na brzegu, nieco na wschód od podstawy mola. Pozwalało już to na bezpieczne i pewne wejście do świnoujskiego portu. W miarę jednak nasilenia żeglugi, wchodzenia do eksploatacji statków o coraz większym zanurzeniu, rosły także wymagania związane z oznakowaniem nawigacyjnym toru wodnego. Jednym z obiektów, który wpłynął na uzdatnienie i lepsze oznakowanie szlaku żeglownego i wejścia do portu w Świnoujściu była budowa latarni morskiej, tej która do dzisiaj stanowi symbol miasta i portu. O tym w odcinku następnym.

źródło: www.iswinoujscie.pl


komentarzy: 16, skomentuj, drukuj, udostępnij

Twoim Zdaniem

Dodaj Komentarz

Dodając komentarz akceptujesz
Regulamin oraz Politykę prywatności.

Zauważyłeś błąd lub komentarz niezgodny z regulaminem?
 
Oglądasz 1-16 z 16

ewachim • Poniedziałek [15.08.2011, 15:38:47] • [IP: 92.42.115.**]

Panie doktorze, albo raczej panie kolego Józefie !! Ja wszystko rozumiem, ale blisko rok temu obiecał Pan kolejny tomik informacji o Świnoujściu [miał się ukazać w październiku 2010]. I chociaż czytam wszystkie Pana artykuły na portalu, to i tak czekam na kolejne wydania książkowe [myślę, że nie tylko ja], które zbieram i rozsyłam moim przyjaciołom w całej Polsce. Czekam więc na kolejne tomiki!!

Gość • Wtorek [19.07.2011, 23:05:44] • [IP: 88.156.233.***]

Dziękuję bardzo Panie Profesorze, za jak zwykle ciekawy artykuł. Czekam na następne ;-D Pozdrawiam

Gość • Wtorek [19.07.2011, 21:10:33] • [IP: 80.245.191.***]

Jak zwykle ciekawie przedstawione dawne dzieje...uwielbiam to, czekam na dalsze historie, serdecznie pozdrawiam.

Q • Wtorek [19.07.2011, 16:00:49] • [IP: 83.21.150.***]

Jaka ciekawa rycinie. ..Jakie dziwne ożaglowanie na tej łodzi żaglowej, ni to gaflowe ni to rejowe a w głębi stateczek z wysokim kominem to wygląda na pogłębiarkę.Jaka ciekawa technika początku XIX wieku. ..widać jak wszystko przemija. ..pozostaje historia którą interesują się pasjonaci tego co przeminęło.Czy o nas tak będą mówić za 200 lat a następca Dr. J.P będzie pisał podobnie o falochronie Gazoportu ? ? ?

Solinvictus • Wtorek [19.07.2011, 08:50:39] • [IP: 46.134.88.***]

Bardzo ciekawa opowieść, nie tylko dla stałych mieszkańców miasta. Małe miasto a jaka ciekawa i przebogata jego historia. Pozdrawiam i czekam na ciąg dalszy.

Gość Tudor • Wtorek [19.07.2011, 08:08:33] • [IP: 92.42.118.**]

Latarnia piękna, artykuł super, wiedza Pana ogromna, podziwiam i DZIĘKUJE.

Gość • Poniedziałek [18.07.2011, 22:12:24] • [IP: 178.238.247.**]

20:18 zdziwił bys sie

• Poniedziałek [18.07.2011, 21:37:56] • [IP: 31.63.254.**]

Buczków nie słychać, bo przecież teraz nie ma mgieł. P.S. Jaka jest częstotliwość tonu z buczka mgłowego?

Q • Poniedziałek [18.07.2011, 20:30:27] • [IP: 83.21.150.***]

A buczki mgłowe na stawie na główce falochronu wschodniego (jeszcze nie dawno było słychać ich niski dzwięk). Czy boja gongowa (to historia) która była tak zbudowana że wewnątrz był pływający cylinder do którego przez dzwignie był przymocowany mechanizm dzwigniowy i bijaki na skutek falowania uderzały w dzwon to było wtedy kiedy jeszcze nie było powszechnego radaru.Bramki na Zalewie Szczecińskim zbudowane z cegieł. ..wytrzymałość fantastyczna zarówno spoiwa jak i cegieł wytrzymuje napór kry lodowej, żaden beton by nie wytrzymał przez tyle lat działań atmosferycznych.Jak ktoś będzie na Zalewie niech podpłynie do bramki i to zobaczy, podziwiam budowniczych tego za trwałość.

Gość • Poniedziałek [18.07.2011, 20:18:53] • [IP: 109.125.12.***]

A ja chciałam napisać, że Pańskie artykuły są rewelacyjne, bardzo dużo skorzystałam pisząc swoją pracę mgr, bo mało kto zna się na naszym mieście tak jak Pan:)

• Poniedziałek [18.07.2011, 19:15:21] • [IP: 31.63.254.**]

gdzie było, to wzgórze na którym stała latarnia? zaorali je?

:) • Poniedziałek [18.07.2011, 18:33:37] • [IP: 85.200.209.**]

jest super, ale dwa znaki nawigacyjne ustawione w scisle okreslony sposob, wyznaczajacy kierunek to nabieznik (przepraszam ale nie mam polskich znakow w firmowym komputerze)

Stanisław • Poniedziałek [18.07.2011, 16:28:13] • [IP: 89.230.139.***]

Bardzo ciekawy temat, dzięki Pańskiej wiedzy wielu z nas dowie się tego co trudno dostępne, proszę o możliwie dużo zdjęć by uzmysłowić sobie jak było naprawdę.pozdrawiam.

J. Pluciński • Poniedziałek [18.07.2011, 14:08:43] • [IP: 80.245.191.***]

Do Czytelnika IP 138. Dziękuje za czujność i wskazanie błędu wynikłego z braku mojej staranności. Po poprawce, obecny podpis jest właściwy. Dziękuję raz jeszcze i pozdrawiam. J.P.

Gość • Poniedziałek [18.07.2011, 12:17:25] • [IP: 83.21.138.**]

Dziękuję za sprostowanie Tylko że...to powinien zrobić ten co dal błędny podpis.Bo tak to się myli że poprawiony podpis jest błędny.

Gość • Poniedziałek [18.07.2011, 09:34:55] • [IP: 83.21.138.**]

Błędny napis wzniesienia latarni pod ryciną. ...proszę sprostować

Oglądasz 1-16 z 16
■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344
■ Posiedzenie Komisji Zdrowia i Spraw Społecznych zostało odwołane. O nowym terminie zostaną Państwo powiadomieni. Z poważaniem Grzegorz Koss Przewodniczący Komisji Zdrowia i Spraw Społecznych ■ Rok temu, 24 marca, tragiczne wydarzenie wstrząsnęło mieszkańcami: śmierć trzynastoletniego ucznia Szkoły Podstawowej nr 6 (przy ulicy Kościuszki) pozostaje zagadką, budząc pytania o bezpieczeństwo i sprawiedliwość. Trzy tygodnie przed tym nieszczęśliwym porankiem, chłopiec doświadczył przemocy ze strony kolegi z klasy na terenie dawnej "Penelopy", zdarzenie to zostało zarejestrowane przez kamery. Bójkę oglądało i nagrywało wielu uczniów. Następstwa tego zdarzenia były na tyle poważne, że matka chłopca zdecydowała się na wyjazd do Szczecina na wykonanie tomografii komputerowej głowy dziecka. Lekarz wydał zaświadczenie zwalniające 13-latka z zajęć wf. Chłopiec nadal się źle czuł. ■ Linie 5 i 5T wracają na stałą trasę "Komunikacja Autobusowa” Sp. z o.o. informuje, że od piątku 22 marca 2024 r.: · linie 5 i 5T wracają na stałą trasę w związku z otwarciem ul. Mostowej dla ruchu pojazdów samochodowych, · tymczasowa linia 5O przestanie kursować, · rozkłady jazdy dostępne będą na stronie: www.ka.swinoujscie.pl Szczegółowych informacji udziela całodobowo dyspozytor Spółki pod numerami telefonów: 91 321 45 40 lub 797 403 504. Zachęcamy pasażerów o dokonywanie zakupu biletów i karnetów: · z wykorzystaniem aplikacji GoPay, mPay; · poprzez kasowniki – biletomaty do płatności bezgotówkowych; · w wyznaczonych punktach sprzedaży biletów ■ Od teraz w nocy za dyżur aptek uważane są te pełnione przez kolejne 2 godziny zegarowe między 19:00 a 23:00. Zarządzeniem Prezydenta Miasta Świnoujście Nr 168/2024 z 11 marca 2024 roku określono, że dyżury w porze nocnej na terenie miasta w 2024 roku w godzinach 21:00 – 23:00, będą pełnione przez Aptekę „Centrum Zdrowia” przy ul. Grunwaldzka 21, zaczynając od 16 marca 2024 roku ■ Kradzież aut w Polsce w 2023 to wzrost prawie 36 proc. do poprzedniego roku ■ Premier Donald Tusk po ujawnieniu przez "Newsweeka" nieprawidłowości w Collegium Humanum zarządził przyjrzenie się dyplomom kandydatów do spółek Skarbu Państwa. Nikt z dyplomem tej uczelni nie ma szans na stanowisko. Wśród polityków i działaczy obecnej większości rządzącej zaczęło się ukrywanie związków z Collegium Humanum ■ W sobotę, 2 marca, około godziny 18:00, na ogrodach działkowych, wjazd na końcu ulicy Krzywej, doszło do brutalnego ataku na kobietę. Zdarzenie miało miejsce kilkadziesiąt metrów za świetlicą ogródków działkowych. Ofiara, która doznała obrażeń głowy oraz klatki piersiowej, została niezwłocznie przewieziona do szpitala w Świnoujściu. Niestety, mimo usilnych starań, kobieta zmarła ■ Dostaliśmy list od Mieszkańca Ognicy na temat remontu ulicy Mostowej. "Witam serdecznie Panie redaktorze. Zwracam się z prośbą o zainteresowanie remontem ulicy Mostowej. W ciągu tej drogi występuje mostek na rzece Ognica. Mostek jest w stanie agonalnym. Odpowiada za odwodnienie znajdujących się w około łąk, pastwisk. Z obserwacji wynika że firma, która wykonuje remont nie zamierza poprawić naprawić zapadnięty mostek i dzięki temu udrożnić przepływ wody. Wprost przeciwnie w wyniku zagęszczania ziemi i tłucznia betonowego przepusty pod mostkiem są coraz bardziej zagłębiane. Jeśli tak ma wyglądać remont to lepiej byłoby nie ruszać tej drogi. Proszę o zainteresowanie. Pozdrawiam. Mieszkaniec Ognicy." ■ Jarosław Siergiej nowym prezesem Zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoujście. Spółka Zarząd Morskich Portów Szczecin-Świnoujście jest odpowiedzialna za zarządzanie dwoma ważnymi portami w województwie zachodniopomorskim. Port w Szczecinie oraz port w Świnoujściu odgrywają kluczową rolę w obsłudze morskiego transportu towarowego ■ W środę w Bibliotece Narodowej w Warszawie ogłoszono wyniki 22. konkursu o Nagrody „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI”. Jednym z laureatów został Jarosław Molenda i jego książka „Nienacki. Skandalista od Pana Samochodzika”, którą opublikowało Wydawnictwo Prószyński i S-ka. ■ Projekt pod wodą: Dlaczego Park Zdrojowy w Świnoujściu nie wytrzymał deszczu? Park Zdrojowy w Świnoujściu jest znanym miejscem wypoczynku i rekreacji. Obszar pomiędzy ulicami Sikorskiego a Chrobrego został zalany wodą, co stanowi znaczny problem dla terenu, który jeszcze niedawno przechodził proces rewitalizacji. Ostatni, trzeci etap renowacji miał na celu odnowienie i przywrócenie blasku tej zielonej przestrzeni. Jednak pomimo zapewnień o kompleksowym podejściu do projektu, dzisiaj widoczne są poważne niedociągnięcia. Brak odpowiedniego systemu odwodnienia jest najbardziej widoczny w chwili, gdy deszcz pada; nie muszą to być ulewy, aby teren parku zamienił się w rozlewisko ■ W ostatni weekend (3,4 luty) zespoły ratownictwa medycznego udzielały pomocy 18 razy. Były to wezwania do zaburzeń i problemów kardiologicznych, zasłabnięć, duszności, infekcji, krwawienia z przewodu pokarmowego, udaru, jednego zdarzenia drogowego i złego samopoczucia ■