Nowe rozporządzenie TEN-E przewiduje możliwość przyznania statusu PCI dla inwestycji umożliwiających powstawanie zintegrowanej europejskiej infrastruktury wodorowej poprzez realizację projektów w zakresie przesyłu i magazynowania wodoru oraz instalacji służących do odbioru i regazyfikacji skroplonego wodoru lub wodoru przenoszonego w innych substancjach chemicznych (np. amoniaku).

Obecnie trwają prace nad opracowaniem pierwszej wodorowej listy PCI. GAZ-SYSTEM zgłosił wniosek o przyznanie priorytetowego statusu dla trzech projektów planowanych przez spółkę. Obejmują one:

- Nordycko-Bałtycki Korytarz Wodorowy (Nordic-Baltic Hydrogen Corridor), który ma na celu budowę korytarza służącego do transportu wodoru z Finlandii, przez państwa bałtyckie i Polskę do Niemiec.
- Krajowy szkielet wodorowy obejmujący infrastrukturę łączącą krajowych producentów wodoru, źródła importowe, magazyn wodoru w Damasławku z odbiorcami końcowymi i ew. lokalnymi sieciami dystrybucyjnymi.
- Magazyn wodoru w Damasławku.

- Projekty infrastrukturalne realizowane przez GAZ-SYSTEM mają priorytetowe znaczenie energetyczne dla państw Unii Europejskiej, ponieważ zapewniają dywersyfikację dostaw gazu oraz rozwój zintegrowanego i konkurencyjnego rynku gazu ziemnego w Europie Środkowej oraz regionie Morza Bałtyckiego. Finansowe wsparcie unijne jest ważne dla sprawnej realizacji złożonych, międzynarodowych projektów, dlatego wystąpiliśmy o nadanie statusu PCI dla inwestycji wodorowych, które spółka planuje przeprowadzić – powiedział Marcin Chludziński, Prezes Zarządu GAZ-SYSTEM.

GAZ-SYSTEM chciałby zwrócić uwagę, że projekt listy wodorowej PCI zostanie opublikowany przez Komisję Europejską na jesieni 2023 roku. GAZ-SYSTEM będzie mógł złożyć wniosek o dofinansowanie projektów wodorowych z instrumentu CEF po przyjęciu listy PCI przez instytucje Unii Europejskiej.

W czerwcu 2022 r. weszła w życie nowela rozporządzenia TEN-E, która ustanowiła nowe unijne przepisy dotyczące transgranicznej infrastruktury energetycznej. Mają one na celu przyśpieszenie działań na rzecz dekarbonizacji i integracji transgranicznej infrastruktury energetycznej, by ułatwić państwom UE osiągnięcie celów klimatycznych w perspektywie 2050 r. W nowym rozporządzeniu TEN-E utrzymano dotychczas obowiązujące przepisy mające pomóc w terminowej realizacji transgranicznej infrastruktury poprzez rozwiązania upraszczające i przyspieszające procedury wydawania niezbędnych pozwoleń, a także przewidujące możliwość złożenia wniosku o dofinansowanie projektów PCI z instrumentu CEF.

Zgodnie z zapisami wcześniejszego rozporządzenia TEN-E, obowiązującego do połowy 2022 roku, projekty będące przedmiotem wspólnego zainteresowania (ang. Projects of Common Interest – PCI) to inwestycje mające kluczowe znacznie w realizacji europejskiej polityki energetycznej i klimatycznej. Do najważniejszych z nich należą przystępna cenowo, bezpieczna i zrównoważona energia dla wszystkich obywateli, jak również budowa niskoemisyjnej gospodarki w UE. Projekty te muszą przyczyniać się również do realizacji priorytetowych korytarzy infrastruktury energetycznej, a także znacząco poprawiać bezpieczeństwo dostaw, integrację rynkową i konkurencję. Projekty PCI mogą korzystać z najlepszych praktyk, wynikających z rozporządzenia TEN-E, co oznacza m.in. możliwość skorzystania z przyspieszonego procesu uzyskiwania pozwoleń. Przy spełnieniu określonych warunków status PCI umożliwia także ubieganie się o dofinansowanie w ramach instrumentu „Łącząc Europę" (ang. Connecting Europe Facility – CEF).

Inwestycje Spółki wpisują się w priorytety unijnej polityki w zakresie infrastruktury gazu ziemnego a ich istotne znaczenie zostało wielokrotnie potwierdzone na dotychczasowych listach PCI, które były przyjmowane od 2013 roku na podstawie rozporządzenia TEN-E.

Statusu PCI umożliwił spółce uzyskanie dofinansowania UE z instrumentu CEF Energy na zakończone w 2022 r. inwestycje: Baltic Pipe oraz połączenia Polska – Litwa i Polska – Słowacja.

Na obecnie obowiązującej V piątej liście PCI znajduje się jeszcze jedna inwestycja w toku- projekt FSRU w Gdańsku, którego realizacja pozwoli zwiększyć bezpieczeństwo dostaw gazu w regionie Europy Środkowej, a tym samym umożliwi odejście od importu gazu ziemnego z Rosji zgodnie z priorytetami polityki energetycznej UE przyjętymi w odpowiedzi na inwazję Rosji na Ukrainę. Wartość przyznanego dofinansowania na te wszystkie projekty wynosi 520 mln EUR.

Analizy przeprowadzone na poziomie europejskim wskazały także, że inwestycje spółki przyczyniają się do redukcji emisji CO2 w Polsce i regionie, a także bliższej integracji sektora gazu ziemnego, energii elektrycznej i ciepłownictwa, która wpłynie na wykorzystanie potencjału oferowanego przez różne sektory gospodarki, a z drugiej strony są dostosowane do uwarunkowań społeczno-gospodarczych.

Dodatkowe informacje o procesie PCI dostępne są na stronie Komisji Europejskiej.

Iwona Dominiak - Rzecznik Prasowy